Lĩnh vực quan tâm

Dệt May Xanh – Phát Triển Tất Yếu Trong Tương Lai

Posted on by admin@PHFM

1. Động lực phát triển bền vững ngành dệt may

Ngành dệt may bền vững (còn được gọi là “eco-fashion” hoặc “eco-textiles”) liên quan đến việc thiết kế, sản xuất, tiếp thị và bán quần áo theo cách có thể tái tạo nhất có thể, bao gồm việc cải thiện hiệu quả sử dụng tài nguyên, tăng tuổi thọ của sản phẩm, tái chế, loại bỏ dần phát thải sợi nhỏ, bảo vệ quyền con người và bảo vệ môi trường.

Hiện nay, dệt may là ngành rất ít bền vững. Đây là một trong những ngành công nghiệp ô nhiễm nhất trên thế giới. Bởi vì vải, được sử dụng trong các sản phẩm may mặc giá rẻ, được sản xuất từ vật liệu tổng hợp, có thể tồn tại hơn 1,000 năm và đóng góp 35% vào vi nhựa trong đại dương. Hầu hết quần áo có chứa ít nhất một loại nhựa có thể phân hủy sinh học. Theo Ngân hàng Thế giới, ngành công nghiệp này sử dụng 93 tỷ mét khối nước hàng năm, tương đương với nhu cầu tiêu dùng của 5 triệu người, trong khi 87% tổng nguyên liệu đầu vào để sản xuất quần áo được thải ra bãi rác. Hơn nữa, theo Quantis, ngành dệt may tạo ra 1.2 tỷ tấn khí thải nhà kính mỗi năm. Ngành này đóng góp 17-20% vào ô nhiễm nguồn nước toàn cầu và tạo ra khoảng 21 tỷ tấn rác mỗi năm. Dự kiến đến năm 2050, ngành dệt may sẽ sử dụng 25% quỹ carbon (*) của thế giới.

Bảng trên, theo Bull et al. (2019) Báo cáo nội bộ về Hệ thống phân cấp bảo tồn cho Kering, S.A., chỉ ra rằng khai thác nguyên liệu thô có mức độ rủi ro cao nhất đối với các tác động đa dạng sinh học trong chuỗi cung ứng vì khai thác thay đổi cách sử dụng đất, là mối đe dọa trực tiếp lớn nhất đối với đa dạng sinh học trên toàn cầu. Chế biến, sản xuất, bán lẻ và quản lý cũng gây ra rủi ro gián tiếp đối với đa dạng sinh học.

Để giảm tác động của ngành dệt may đối với môi trường, dệt may bền vững ngày càng được chú ý. Hơn nữa, có nhiều động lực thúc đẩy quá trình chuyển đổi sang ngành dệt may xanh trên toàn thế giới.

(1) Nâng cao nhận thức là một trong những động lực chính cho quá trình chuyển đổi xanh. Theo Forbes, 88% người tiêu dùng muốn các nhãn hiệu giúp họ thân thiện hơn với môi trường. Theo cuộc khảo sát do Vogue thực hiện, hơn 65% người tiêu dùng sẽ trả giá cao cho các sản phẩm thân thiện với môi trường. Ngoài ra, mức độ quan tâm đối với tìm kiếm trên google “thời trang bền vững” đã tăng vọt từ năm 2017 đến năm 2019, sau đó duy trì mức cao ổn định vào năm 2022. Điều này làm cho việc trở thành một nhà cung cấp bền vững trở thành một điểm đáng chú ý để bán các sản phẩm dệt may. Do đó, sẽ thuận lợi hơn cho các thương hiệu thời trang trong việc xây dựng danh tiếng, mở rộng thị phần và nâng cao lợi thế cạnh tranh nếu nhãn hàng được gắn với nhận thức về thương hiệu “xanh”.

(2) Hệ thống thời trang bền vững cũng sẽ giảm bớt các vấn đề xã hội liên quan đến hàng dệt truyền thống, đảm bảo mức lương và thương mại công bằng, thúc đẩy điều kiện làm việc an toàn, không có những hành vi vi phạm quyền con người.

(3) Thời trang bền vững được nhiều Chính phủ trên toàn thế giới ủng hộ. Ủy ban Châu Âu gần đây đã thông qua Chiến lược về Dệt may bền vững và Dệt may tuần hoàn, nhằm mục tiêu đến năm 2030 (1) tất cả các sản phẩm trên thị trường EU phải có thể tái chế, bền, không chứa chất độc hại và được làm từ sợi tái chế; (2) Quay lưng với thời trang nhanh; (3) Các dịch vụ tái sử dụng và sửa chữa sẽ được tiếp cận rộng rãi; (4) Thời trang tuần hoàn trở thành tiêu chuẩn khi các nhà sản xuất trong chuỗi giá trị có đủ năng lực để tái chế, đốt và chôn lấp.

 

2. Thị trường thời trang bền vững

Theo Business Research Company, ngành thời trang có trách nhiệm toàn cầu trị giá hơn 6.35 tỷ USD vào năm 2019, với tốc độ CAGR (2015-2019) là 8.7%. Dự kiến sẽ đạt 8.25 tỷ USD vào năm 2023. Hơn nữa, theo thống kê của ngành thời trang bền vững, toàn ngành dự kiến sẽ tăng trưởng lên 9.81 tỷ USD vào năm 2025 và 15.17 tỷ USD vào năm 2030 với tốc độ CAGR là 9.1%.

Thị trường được phân loại dựa trên thương mại công bằng, thương hiệu không gây hại cho động vật, thân thiện với môi trường và nhãn hiệu từ thiện. Gần đây, phân khúc không có hành vi tàn ác với động vật đóng góp tỷ trọng lớn nhất cho ngành – 40%. Trong tương lai, phân khúc sản phẩm thân thiện với môi trường được kỳ vọng sẽ phát triển nhanh nhất, với tốc độ tăng trưởng kép hàng năm là 11.6%.

Năm 2018, ngành thời trang đã tham gia sáng kiến Hành động vì Khí hậu của Liên hợp quốc bằng cách khởi động Hiến chương Công nghiệp Thời trang vì Hành động vì Khí hậu (“UNFCCC”). Đến năm 2021, có 132 thương hiệu tham gia điều lệ. Các thương hiệu lớn trên toàn cầu đã hành động để phản ứng với xu hướng thời trang có trách nhiệm đang gia tăng:

 

H&M: H&M đặt mục tiêu nâng tỷ lệ nguyên liệu đầu vào từ các nguồn tái chế từ 17.9% tổng lượng nguyên liệu vào năm 2021 lên 30% vào năm 2025, tỷ lệ polyester tái chế trên tất cả các loại polyester từ 63.7% vào năm 2021 lên 100% vào năm 2025, và tỷ lệ da làm từ động vật không có chứa chrome trên tất cả các loại da từ 50.7% vào năm 2021 lên 100% vào năm 2025, v.v.

 

 

Nike: Nike đặt mục tiêu 100% chất thải trong chuỗi cung ứng của công ty với ít nhất 80% được tái chế thành các sản phẩm của Nike và các hàng hóa khác; 10x số lượng phế liệu thành phẩm được tái sử dụng, tái chế hoặc quyên góp; Giảm 0.5 triệu tấn GHGs thông qua việc tăng cường sử dụng các vật liệu thân thiện môi trường lên 50% trong tổng số các vật liệu chính, v.v.

 

Adidas: Adidas đặt mục tiêu trong toàn bộ chuỗi cung ứng (1) giảm 40% nước tại các nhà cung cấp cấp 2; (2) Áp dụng năng lượng tái tạo tại các nhà cung cấp chiến lược Cấp 1 và Cấp 2 để giữ cho lượng phát thải ổn định; (3) 80% nhà cung cấp đạt mức độ tuân thủ cao nhất (mức 3) với ZDHC ‘Danh sách các chất bị hạn chế sản xuất’ đối với 80% hóa chất được sử dụng để sản xuất, v.v.

 

 

The Children’s Place: The Children’s Place đặt mục tiêu (1) mua 100% nguyên liệu tái chế cho sợi polyester được sử dụng trong túi vải denim và đáy dệt, nhãn dệt và băng kéo khóa vào cuối năm 2025, (2) giảm 30% lượng phát thải GHGs dựa trên thị trường tại các nhà cung cấp cấp 1 và cấp 2 trên toàn cầu vào cuối năm 2030, v.v.

 

 

Decathlon: Decathlon cam kết đến năm 2026, 100% sản phẩm sẽ được thiết kế sinh thái đáp ứng 2 yêu cầu: giảm tác động môi trường ít nhất 10% và 70% trọng lượng sản phẩm làm từ polyester tái chế, v.v.

 

Eddie Bauer: Eddie Bauer cố gắng để đạt được 50% vải được sử dụng trong sản xuất có sự chấp thuận của bluesign®, 50% polyester và nylon được làm từ vải thô tái chế, 100% lông tơ và lông vũ phải tuân thủ Responsible Down Standard vào năm 2025.

 

 

GAP: GAP theo đuổi mục tiêu 50% polyester tái chế vào năm 2025, 100% polyester tái chế vào năm 2030, 100% bông chuyển đổi sang bông hữu cơ hoặc bông tái chế vào năm 2030, 80% nguồn cung ứng được phân bổ cho các nhà cung cấp được xếp hạng xanh, hướng tới phát thải hóa chất nguy hiểm bằng không, v.v.

 

 

Uniqlo: Fast Retailing đã ký Hiến chương ngành thời trang về hành động vì khí hậu vào năm 2020, hỗ trợ mục tiêu của Thỏa thuận Paris nhằm giảm phát thải khí nhà kính xuống 30% vào năm 2030.

 

 

 

 

Columbia Sportwear: Columbia Sportwear đặt mục tiêu giảm 30% lượng khí thải carbon trong ngành sản xuất vào năm 2030 và đang tiến hành một kế hoạch cải tiến mạnh mẽ.

 

 

New Balance: New Balance đặt mục tiêu cung cấp 100% da thuộc và 50% polyester tái chế, sử dụng 100% điện tái tạo trong hoạt động, không sử dụng và thải các hóa chất độc hại, đạt không có rác thải đến bãi chôn lấp vào năm 2025 và giảm 30% phát thải CO2 vào năm 2030.

 

 

Các chứng nhận toàn cầu sau đây đang thúc đẩy các tiêu chuẩn tốt nhằm giảm thiểu tác động đến môi trường của quá trình hoạt động và sản xuất trên thế giới.

Sản xuất nguyên liệu thô bền vững:

Quá trình sản xuất:

Nhãn sinh thái trên các sản phẩm thời trang:

 

3. Xanh hóa ngành dệt may Việt Nam

Hiệp hội Dệt may Việt Nam (VITAS) đã đặt ra mục tiêu “xanh hóa” với kế hoạch

a. Đến năm 2023, ngành dệt may sẽ giảm tiêu thụ năng lượng 15% và tiêu thụ nước 20%. Đến năm 2030, ngành dệt may dệt may được chuyển đổi hoàn toàn để bền vững hơn với 30 thương hiệu quốc tế.

b. Tăng tỷ lệ sợi polyester tái chế đã qua sử dụng lên 20% và bông hữu cơ lên 15%.

c. Nâng số lượng các nhà sản xuất đạt được và duy trì Chỉ số Higg, ZDHC, ISO 14001 và các chứng chỉ khác.

d. Giảm thiểu chất thải thông qua phương pháp sản xuất sạch hơn, BATs và BEP.

e. 10% điện năng lấy từ các nguồn tái tạo.

f. Giảm liên tục các hóa chất độc hại.

Hành động của các công ty lớn trong nước hướng tới ngành dệt may bền vững như sau:

a. CTCP Sợi Thế Kỷ  (HSX: STK)

Đến năm 2021, STK đã gián tiếp tái chế 3.04 tỷ chai nhựa phế thải thành sợi tái chế, góp phần giảm thiểu rác thải chai nhựa trên đại dương. Ngoài ra, STK đã phát triển sợi màu sử dụng công nghệ nhuộm dope, tạo ra một giải pháp thay thế cho quy trình nhuộm truyền thống, giúp khách hàng giảm tiêu thụ nước sạch đến 89%, giảm xả nước thải và hóa chất ra môi trường, góp phần đạt được các cam kết của ZDHC. Gần đây, Công ty tái chế sợi phế thải thành chip PET đầu vào, giảm phát thải ra môi trường. Hơn nữa, STK thực hiện dự án Năng lượng mặt trời, giúp hạn chế 10% lượng khí thải carbon hàng năm và giảm 530 nghìn tấn CO2 trong suốt thời gian hoạt động của dự án.

STK đã tích hợp các Mục tiêu Phát triển Bền vững (SDGs) vào các hoạt động hàng ngày của mình. Công ty đặt ra các mục tiêu phát triển bền vững trong giai đoạn 2022-2023 như sau:

(1) Tuân thủ nghiêm ngặt các tiêu chuẩn sản xuất REACH 168, OEKO-TEX 100, GRS và tiêu chuẩn của các thương hiệu hàng tiêu dùng bảo vệ sức khỏe khách hàng;

(2) Phát triển thêm nhiều màu mới của sợi nhuộm dope, thân thiện với môi trường.

(3) Nâng tỷ trọng sợi tái chế lên 54.3% trong tổng doanh thu của Công ty vào năm 2022.

 

Trong giai đoạn 2022-2025, STK cũng đặt ra các mục tiêu sau:

(1) Giảm lượng khí thải carbon thông qua việc giảm tiêu thụ năng lượng điện tại các nhà máy.

(2) Ứng dụng hệ thống AI trong sản xuất, triển khai phần mềm POC – trung tâm điều khiển sản xuất tại các nhà máy POY và DTY, giúp tăng hiệu quả sản xuất và giảm thiểu lãng phí.

(3) Ứng dụng công nghệ tự động hóa trong đóng gói.

(4) Nâng tỷ trọng sợi tái chế lên 100% trong tổng doanh thu của Công ty vào năm 2025.

 

b. CTCP Dệt may – Đầu tư – Thương mại Thành Công (HSX: TCM)

TCM đã sử dụng quy trình sản xuất theo định hướng xã hội và môi trường mạnh, gia tăng uy tín của công ty trong ngành. Hiện tại, TCM triển khai và duy trì Hệ thống quản lý môi trường theo tiêu chuẩn ISO14001-2015 do tổ chức BSI chứng nhận. Công ty sẽ nâng dần điểm Higg Index hàng năm. Ngoài ra, các sản phẩm của TCM không ngừng nâng cao chất lượng, đáp ứng yêu cầu của khách hàng và tuân thủ tiêu chuẩn OEKO-TEX 100. Hơn nữa, TCM thực hiện quản lý chất lượng sản phẩm theo SQP (Chương trình Đánh giá Nhà cung cấp), một tiêu chuẩn đo lường sự tuân thủ cũng như thúc đẩy cải tiến hoạt động kinh doanh. Hơn nữa, Công ty được chứng nhận WRAP – Chứng chỉ Sản xuất có trách nhiệm được công nhận trên toàn cầu, đảm bảo cho người tiêu dùng các sản phẩm của công ty được sản xuất bền vững và bởi những người lao động được đối xử công bằng. Công ty đặt mục tiêu duy trì các chứng nhận này trong tương lai.

 

c. CTCP Đầu tư và Thương mại TNG (HNX: TNG)

TNG cũng hành động để đảm bảo quy trình sản xuất của mình “xanh” nhất có thể. Giống như các công ty cùng ngành, TNG tuân theo và áp dụng GRI cho các tiêu chuẩn ESG. Ngoài ra, Công ty còn đạt tiêu chuẩn trong nước về ESG như Giấy xác nhận đăng ký kế hoạch bảo vệ môi trường do UBND tỉnh Thái Nguyên cấp.

TNG đã thành công trong việc thay thế túi ni lông bằng túi giấy làm từ giấy tái chế, bông lông tơ nhân tạo để thay thế lông cừu. Bên cạnh đó, cam kết không sử dụng các loại hóa chất, vật tư trong danh mục cấm, có chứa các yếu tố độc hại vượt quy chuẩn môi trường cho phép theo quy trình của Công ty số QTQLCT/QTQLKL & ATSP.07. Năm 2020, Công ty tiết kiệm được 45% điện năng tiêu thụ trên cùng một sản phẩm so với năm 2019. Ngoài ra, TNG còn xây dựng nhà máy xanh Võ Nhai nhằm giảm thiểu phát thải KNK.

 

d. CTCP May Sông Hồng (HSX: MSH)

Để giảm thiểu tác động xấu đến môi trường, MSH tập trung xây dựng và giám sát quy trình sản xuất với các tiêu chuẩn khắt khe trong suốt quá trình hoạt động từ đàm phán với khách hàng, hoạch định nguyên liệu đầu vào, đến nghiên cứu và lập hồ sơ thiết kế kỹ thuật cho sản phẩm nhằm hạn chế tối đa tỷ lệ khoang6 hoàn thành trong sản xuất và tránh lãng phí. Để từng bước chủ động trong việc cung cấp nguyên liệu, Công ty đã đầu tư và vận hành nhà máy sản xuất bông với dây chuyền sản xuất hiện đại hàng đầu Việt Nam, sử dụng toàn bộ nguyên liệu thô, không tạp chất, không hóa chất.

 

4. Kết luận

Quá trình “xanh hóa” ngành dệt may trong nước đang được đẩy nhanh. Các công ty dẫn đầu trong cuộc đua này sẽ là nhà cung cấp có uy tín để có được đơn đặt hàng từ các nhãn hiệu thời trang, nâng cao lợi thế cạnh tranh, tham gia sâu hơn vào chuỗi cung ứng thế giới và hưởng lợi từ các FTAs.